Verslag Algemeen Overleg | Kamer vraagt om verruiming youngtimerregeling voor EV’s
Het was alweer drie jaar geleden dat er in de Tweede Kamer een Algemeen Overleg, waarin fractiespecialisten in debat gaan met een bewindspersoon, over autobelastingen plaatsvond. En dus was het gisteren druk in de Thorbecke-zaal. Brancheorganisaties, importeurs, taxateurs en andere belangstellenden hoopten op duidelijkheid over belangrijke dossiers als de WLTP, stimulering EV’s en het recent gepresenteerde voorstel om de RDW in te schakelen in het importproces. De aanwezige fractiespecialisten hadden vooral zin om hun afkeer te tonen over (delen) van de mobiliteitsparagraaf in het concept Klimaatakkoord. Het verleden (de ‘Foutlander’ en recent de run op i-Paces en Tesla’s) toonde volgens de Kamerleden aan dat het fiscale beleid volledig gefaald heeft. Veel kritiek was er op het Carbontax-model waarmee de verkoop van EV’s voorspeld wordt en dat er 300 procent naast zat over 2018. En daarbij: een EV is te duur en alleen interessant voor de rijken die zo’n auto kunnen betalen. En na de leaseperiode vertrekt de auto direct naar het buitenland, aldus de Kamerleden (in januari bleven de meeste Tesla-occasions echter in Nederland).
Hangijzer 1: oversubsidiëring van EV’s
Dat de auto voor iedereen betaalbaar moet blijven, is voor bijna iedere partij helder. PVV’er Edgar Mulder gaf de campagneslogan van zijn partij vast prijs: “Van het kwartje van Kok naar het tientje van Rutte.” Het rijden van een auto op fossiele brandstof wordt straks 10 euro per maand duurder, vooral dankzij de stijging van brandstofaccijns en mrb. Dit extraatje wordt ingezet om anderzijds de stimulering van EV’s te betalen. Dat tientje zal volgens Snel best kunnen kloppen, maar: “In het Klimaatakkoord is een subsidie afgesproken voor particulieren die een EV aanschaffen.” En die subsidie is voor iedereen, aldus de staatssecretaris. Veel dieper dan dat ging het niet, want iedereen wacht op de doorrekeningen van het Planbureau van de Leefomgeving.
Van het kwartje van Kok naar het tientje van Rutte.
De Kamerleden stelden gisteren een reeks van maatregelen voor om nieuwe misstanden (zoals oversubsidiëring en massale export) te voorkomen. SP’er Cem Laçin wilde export-belemmerende maatregelen, terwijl onder andere PvdA-kamerlid Henk Nijboer graag zou zien dat Nederland bovenop Europese uitstootregels nog eigen maatregelen invoert. “We moeten de druk op fabrikanten opvoeren”, stelde de PvdA’er, zonder concreet te worden. Snel hoorde het aan en maakte direct korte metten met de voorstellen. “Wij kunnen geen handelsbelemmerende maatregelen nemen, dat is simpelweg tegen de Europese regels. Maar wij lobbyen wel hard voor strengere regels.” Een voorstel dat hij wel gaat onderzoeken kwam van Steven van Weyenberg (D66). Die wil dat de Youngtimer-regeling verruimd wordt zodat 5 jaar oude EV’s daarin opgenomen kunnen worden. In deze regeling mogen ondernemers auto’s van ouder dan 15 jaar bijtellen tegen 35 procent van de dagwaarde. Milieuvriendelijke youngtimers komen nu al in aanmerking voor een lagere bijtelling. Nadeel van de regeling is wel dat na de initiële leasefase de auto dus opnieuw zakelijk wordt ingezet, terwijl de Kamer juist wil dat de auto ook door particulieren gereden gaat worden.
Extreme prikkels
Nijboer vreest voor een situatie waarin de ene helft van de coalitie vergroening wil, terwijl de VVD de automobilist te vriend wil houden. “En dus zal er nog veel meer subsidie komen. Dat is de slechtste uitkomst.” Hij riep Pieter Omtzigt (CDA), het goed ingevoerde Kamerlid waarop de autobranche zijn hoop heeft gevestigd om de aangekondigde EV-stimulering af te remmen, op om dat te voorkomen. Omtzigt hapte niet, maar was kritisch als altijd. Hij gebruikte zijn tijd vooral om Snel te vragen om meer doorrekening van de (EV-)plannen in relatie tot de beoogde CO2-opbrengst en snellere evaluaties van beleid (zie Hangijzer 3).
Onze verwachting is dat we naar minder rechtszaken gaan.
“We moeten toe naar een elektrisch wagenpark, maar dan zonder de extreme prikkels.” Hoe dat er dan uit moet komen te zien, is echter nog niet duidelijk. Toch gaf Snel wel toe dat er in het verleden misrekeningen zijn gemaakt. Hij vond het Klimaatakkoord echter een ‘afgewogen’ indruk maken, als het gaat om wie welke lasten draagt. Maar of zo’n akkoord tot extreme marktverstoring gaat leiden, is niet uit te sluiten, het is ook voor Snel learning on the job. Oplossingen die veel minder marktverstorend zijn: zoals het invoeren van de kilometerheffing kwamen overigens nauwelijks aan bod. En hetzelfde geldt voor het stimuleren van LNG, waarmee het kabinet stopte omdat het als te ineffectief werd beschouwd.
Hangijzer 2: de bpm-tabel en de WLTP
De aanwezige autobranche wilde voornamelijk weten wanneer Snel de bpm verlaagt ter compensatie van de hogere WLTP-uitstoot. Maar Snel liet zich niet uit de tent lokken. De bpm-stijging komt volgens hem door de inzet van meer en grotere benzineauto’s. Het WLTP-effect zou volgens hem kunnen bestaan, maar dat wordt nog steeds onderzocht. Dat individuele modellen laten zien dat er door de WLTP-testmethodiek, ook na terugrekenen, hogere CO2-waardes uitrollen, overtuigde Snel niet. “Dat kan ook komen omdat de auto vaak niet hetzelfde is, waardoor we appels met peren vergelijken. Tenzij blijkt dat alle auto’s straks een hogere CO2 kennen. Nogmaals, wij hoeven geen cent te verdienen op de overgang naar WLTP.”
Kortom, de branche moet rustig wachten tot TNO zijn onderzoek heeft afgerond. Maar zelfs een voor de branche gunstige uitkomst hoeft nog niet tot aanpassingen te leiden. Daarvoor is het stelsel aan autogerelateerde belastingen te complex en kunnen impulsieve of opportunistische politici veel ‘schade’ aanrichten. Snel zegt zelf best naar een veel eenvoudiger stelsel te willen. “Ik zou graag maatregelen willen schrappen, het kan vaak eenvoudiger. Maar we hebben ook beleidswensen en dan smelt die hoop als sneeuw voor de zon.”
Hangijzer 3: De rol van de RDW bij importauto’s
Een van de grote wensen van Snel is om de rest-bpm aan te pakken. Hij legde nogmaals zijn plan uit om de RDW in te schakelen om te beoordelen of er gebruik is gemaakt van de juiste taxatiemethodiek door de betreffende importeur. Begin volgend jaar moet de uitvoering starten. Als een importeur kiest voor de taxatie-methode dan moet de fiscale afhandeling – die dan gedaan wordt door de RDW – helemaal rond zijn. Pas als de taxatie is afgerond, inclusief bezwaarperiode, kan de auto de weg op. Omtzigt vroeg om al snel daarna een evaluatie aan de kamer te sturen. Maar inhoudelijk ging de Kamer verder niet in op de plannen.
Tijdens het debat werd onder andere Omtzigt door de aanwezige taxateurs ingefluisterd dat er geen wettelijke basis is voor het plan van Snel. De staatssecretaris wilde na afloop in gesprek met Automotive bevestigen dat er inderdaad nog wettelijke obstakels zouden kunnen zijn. “In het nieuwe systeem is het zo dat de RDW de waarde van de importauto vast stelt. Daar kun je beroep tegen aantekenen en tegen de uitkomst daarvan ook. Die waarde gaat de Belastingdienst volgen. Wij denken dat het kan, maar het kan dat er wetswijzigingen nodig zijn om de fraudeurs buiten spel te zetten.” Door de RDW vroegtijdig in te schakelen en de auto pas mee te geven na diens akkoord, wordt volgens Snel het aantal beroepsmogelijkheden juist beperkt. “Onze verwachting is dat we naar minder zaken gaan.” Taxateurs en importeurs verwachten juist veel meer rechtszaken. Omtzigt klaagde tot slot ook nog over de gemiste btw-inkomsten bij de import van (marge)auto’s. Maar ook daar was Snel helder over. “Duitsland importeert ook producten waarover in Nederland al btw is geheven. Zo werkt onze interne markt nu eenmaal.”
