Partners tekenen ADAS-convenant: ‘Haast met centrale registratie is geboden’
Minister Cora van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat heeft zojuist tijdens de opening van het congres European Intelligent Transport Systems (ITS) in Helmond en Eindhoven het ADAS convenant ondertekend, waarin door 41 partijen (waaronder de overheid, RAI Vereniging, ANWB, Bovag en Focwa, Innovam en VOC) afspraken zijn gemaakt om het gebruik van rijhulpsystemen (ADAS) te bevorderen. Van Nieuwenhuizen liet tijdens de ondertekening weten rijhulpsystemen, mits goed gebruikt, als “essentieel onderdeel te zien voor het verbeteren van de verkeersveiligheid”. Volgens Frits van Bruggen, directeur ANWB, is het convenant een belangrijke stap naar autonoom rijdende auto’s.
Doorstroming
Er komen steeds meer rijhulpsystemen in nieuwe auto’s, waarvan een deel ook door de Europese overheid verplicht worden gesteld, zoals noodremsystemen (AEB), lane assist en automatische snelheidsbeperking. In diverse onderzoeken over de invloed van rijhulpsystemen op de verkeersveiligheid, blijkt echter ook dat consumenten zich niet altijd bewust zijn van welke systemen er op hun auto zitten, of ze aan staan en hoe ze werken. In het convenant is het verbeteren van de kennis over dit soort systemen daarom één van de speerpunten. Het streven is om het gebruik van ADAS binnen 3 jaar met tenminste 20 procent te verhogen.
Berijders weten vaak onvoldoende van de werking van ADAS
“Het allerbelangrijkste is dat er meer bekendheid komt over ADAS”, zegt Leo Bingen, als beleidsadviseur van de RAI Vereniging verbonden aan het kernteam van het ADAS-convenant, aan Automotive. Behalve de RAI Vereniging, bestaat het kernteam uit afgevaardigden van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, ANWB, Bovag, het Verbond van Verzekeraars en verzekeringsintermediair Aon. “Veel berijders van auto’s met ADAS weten vaak onvoldoende van de werking van de systemen, weten onvoldoende welke systemen er in hun auto zitten of hebben er zelfs geen weet van of de systemen zijn ingeschakeld”, aldus Bingen. “Het ontbreekt vaak aan de juiste kennis en informatie over ADAS. Over de werking en functionering van de systemen heerst vaak grote onwetendheid. De systemen zijn juist bedoeld om de verkeersveiligheid te verhogen, maar dan moeten berijders natuurlijk wel de juiste instructies krijgen zodat ze op de juiste manier worden gebruikt. Je moet niet alleen de mogelijkheden, maar vooral ook de beperkingen van de systemen kennen en weten wat je wel en niet kunt verwachten.”
Iets anders is dat autofabrikanten ook de goede verwachtingen moeten wekken met de rijhulpsystemen. Zo suggereert de term autopilot dat de auto zelfrijdend is, terwijl daar volgens Bingen nog absoluut geen sprake van is. “De branche moet dus uiterst voorzichtig zijn in het scheppen van verwachtingen én de benaming die aan de systemen wordt gegeven.”
Geen verwarring
De benaming van de verschillende rijhulpsystemen is een ander belangrijk aandachtspunt in het convenant. Het doel is om tot uniformiteit te komen in de naamgeving van vergelijkbare systemen; niet alleen op nationaal niveau, maar ook in Europees verband moet er een vorm van standaardisatie komen. “Het moet voor iedereen duidelijk zijn over welk systeem we het hebben, wat het doet én wat het niet doet. Daar mag geen misverstand over bestaan, want dat kan tot risicovolle situaties leiden en die willen we juist voorkomen. Er is nu een veelheid aan termen in omloop en fabrikanten geven hun eigen benamingen aan systemen. Begrijpelijk uit commercieel oogpunt, maar dat kan leiden tot verwarring bij de berijder.”
Hoe hard gaat het met de opkomst van ADAS en welke systemen komen nu het meest voor?
Dat ADAS ook bij de EU hoog op de agenda staat, mag wel blijken uit het feit dat de Europese Commissie onlangs heeft gesteld dat nieuwe auto’s vanaf 2023 verplicht met circa 11 veiligheidssystemen bij personenauto’s (waaronder Automatic Emergency Brake en Lane Keep Assist) moeten zijn uitgerust. Dat brengt de standaardisatie op Europees niveau waarschijnlijk alleen maar dichterbij. Zeker gezien het feit dat het terugdringen van het aantal verkeersslachtoffers hoge prioriteit heeft binnen de EU. Zo spraken overkoepelende organisaties zoals Acea, Clepa en Fia vorig jaar al de ambitie uit het aantal verkeersdoden in 2050 tot nul te willen reduceren. Mede door de inzet van rijhulpsystemen. Iets anders is dat Euro NCAP de rijhulpsystemen gaat opnemen in hun safety rating. Ook dan is uniformiteit in systemen zeer gewenst.
Registratie van ADAS
Hoog op de wensenlijst staat ook de centrale registratie van voertuigen die met ADAS zijn uitgerust. Voordat bijvoorbeeld monteurs of schadereparateurs aan de reparatie van een auto beginnen, kunnen ze dan moeiteloos even checken of het voertuig is uitgerust met ADAS, zodat ze daar rekening mee kunnen houden bij de (de)montage en kalibratie. Maar ook bij de in- en verkoop van gebruikte voertuigen is van belang dat je snel kunt vinden welke ADAS erop zitten. Op dit moment zijn al diverse partijen in gesprek hierover, onder andere met met RDW, zodat straks wellicht op kentekenniveau is vastgelegd of- en met welke systemen een voertuig is uitgerust. “Jazeker, hier is enige haast bij geboden. De meeste partijen zijn er al van overtuigd dat zo’n centrale registratie er moet komen. Of een auto met ADAS is uitgerust kan namelijk nogal wat consequenties hebben hoe er gerepareerd moet worden. En de nieuwe eigenaar van een gebruikte auto moet weten welke ADAS er in het voertuig zit”, aldus Bingen.
Volgens de ondertekenaars van het convenant moeten importeurs en fabrikanten dan ook meer inspanning leveren om te zorgen voor de juiste informatie en instructies omtrent de rijhulpsystemen. “Alle partijen die met auto’s werken, van monteurs tot showroommedewerkers, moeten weten wat welke ADAS er zijn, wat het doet en hoe ermee moet worden omgegaan”, meent Bingen. “Dat betekent ook dat consumenten bij aflevering van de auto een duidelijke uitleg moeten krijgen over de bediening en inschakeling van de systemen. Daar ontbreekt het nu nogal eens aan kennis en kunnen fabrikanten en importeurs een grotere rol gaan spelen.”
Voorlichting
Tijdens het European ITS congres ondertekent een alliantie van in totaal zo’n 40 partijen het ADAS convenant. De ondertekenaars zijn onder andere het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, de ANWB, RAI Vereniging, Bovag, Focwa, Verbond van Verzekeraars, CBR en Aon, maar ook partijen uit het bedrijfsleven zijn vertegenwoordigd, zoals bijvoorbeeld Carglass en Pro Drive (specialist in veiliger en zuiniger autorijden).
Voorlichting over ADAS (zowel op consumenten- als brancheniveau) in de meest brede zin van het woord is het doel van het convenant. Overigens is het nadrukkelijk niet de bedoeling dat partijen de aansluiting bij het ADAS convenant op een commerciële manier gaan uitventen. Integriteit en maatschappelijke betrokkenheid bij verkeersveiligheid blijft de ultieme doelstelling. Om meer brede bekendheid aan het fenomeen Slimme Mobiliteit te geven, zoals ADAS, lanceren ANWB, RAI Vereniging en de provincie Noord-Holland een online platform waar consumenten allerlei informatie kunnen vinden, inclusief chatfunctie over onder andere het juiste gebruik van de systemen.
Steeds meer auto’s zijn uitgerust met ADAS. In 2018 was 45 procent van de alle nieuw verkochte auto’s in ons land bijvoorbeeld voorzien van Automatic Emergency Brake. De komende jaren zal dit aantal alleen maar groter worden, zeker nu de EU verplicht heeft gesteld dat nieuwe auto’s vanaf 2023 met rijhulpsystemen moeten zijn uitgerust. Het gaat dan om circa 11 systemen bij personenauto’s, waaronder een noodremsysteem, detectiesystemen voor slaperigheid van de bestuurder, parkeersensoren en rijstrookwaarschuwingssystemen.
