Gestaffelde bijtelling leverde 6% CO2-reductie op
Het gestaffelde bijtellingsbeleid in de periode van 2011 tot en met 2016 heeft tot 6 procent minder CO2-uitstoot geleid dan zonder deze bijtelling het geval zou zijn geweest. Dat blijkt uit de evaluatie ‘Fiscale vergroening en de auto van de zaak’ van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL).
Eerder stelde toenmalig staatssecretaris van Financiën, Eric Wiebes, dat de investeringen in EV’s nul klimaateffect hebben opgeleverd.
Keerzijde
Keerzijde is dat het beleid de Nederlandse overheid 3,7 miljard euro heeft gekost aan gederfde belastinginkomsten uit de bijtelling. Daarnaast heeft lagere bijtelling onbedoeld geleid tot een toename van het marktaandeel van dieselauto’s, omdat bepaalde dieselmodellen ook onder de 14 procent bijtelling vielen.De 14%-diesels die nu massaal uit de lease komen zorgen voor buikpijn in de branche. Lees hier het artikel ‘Restwaardedrama diesels bereikt climax in 2019’
Ook plug-in hybrides werden aantrekkelijk, maar niet altijd gebruikt zoals de intentie was van de stimuleringsmaatregel, zoals bij de Mitsubishi Outlander te merken was. Bovendien werd een relatief groot aandeel van de (ph)EV’s direct na afloop van het leasecontract geëxporteerd. Daardoor draagt een deel de CO2-reductie niet meer bij aan de nationale klimaatdoelstelling, maar die in andere landen.
Verschil fabrieksopgaaf en werkelijke uitstoot
Daarnaast heeft het toegenomen verschil tussen fabrieksopgaaf van de CO2-uitstoot en de werkelijke uitstoot ertoe geleid dat de CO2-reductie bij zakenauto’s lager is uitgevallen dan verwacht.
Lees hier het achtergrondartikel ‘Leasebranche verkiest rust boven hogere restwaarden’
Auto’s van de zaak zorgen voor bijna 25 procent van de totale CO2–uitstoot door personenauto’s in Nederland. Met een andere vormgeving had het beleid volgens het PBL effectiever kunnen zijn. Bijvoorbeeld door met absolute kortingen te werken in plaats van procentuele kortingen. Een naar CO2-uitstoot gedifferentieerde bijtelling met absolute kortingen leidt er namelijk toe dat goedkopere, veelal lichtere en zuinige auto’s relatief meer korting krijgen dan duurdere, veelal zwaardere en onzuinige auto’s. Omdat dieselauto’s gemiddeld duurder zijn in aanschaf, zou de verkoop van diesels hierdoor ook ontmoedigd zijn wat gunstig is voor de lokale luchtkwaliteit, aldus het PBL.
Bovendien zou het beleid effectiever zijn geweest als EV’s in Nederland op de particuliere tweedehandsmarkt terecht zouden komen na de lease, iets waar voor gelobbyd wordt.
VNA: nu doorpakken
Renate Hemerik, directeur van de Vereniging van Nederlandse Autoleasemaatschappijen, meent dat het rapport waardevolle input geeft voor toekomstig beleid. “Goed om te zien dat het fiscaal ingezette beleid wel degelijk een bijdrage heeft geleverd. Het heeft Nederland geholpen in de transitie naar elektrisch rijden, maar het is evident dat we daar nu op moeten doorpakken. Dat betekent onder andere dat elektrisch rijden ook voor de consument haalbaar moet worden gemaakt.”
Wat betreft de export van (semi-)elektrische auto’s, stelt Hemerik, dat de officiële cijfers aantonen dat er nog maar in geringe mate geëxporteerd wordt. En daar komt bij dat export een kwestie van vraag en aanbod is. Overigens wil het niet zeggen dat deze auto’s over de grens geen CO2 reductie meer realiseren, maar het feit is dat Nederland deze reductie niet mee mag tellen voor haar eigen resultaat.
