RDW werkt aan rijbewijs voor zelfrijdende auto’s
RDW is bezig met een rijbewijs voor zelfrijdende auto’s. Een concreet stappenplan voor het zogenoemde ‘Software Driving License Project’ ligt klaar om getest te worden. Het projectteam, bestaande uit diverse marktpartijen en overheidsinstellingen, richt zich op autonoom rijden level 4 en 5 (gedefinieerd door de Society of Automotive Engineers, SAE), waarbij het systeem de ‘juridische bestuurder’ is. De huidige regelgeving reikt slechts tot level 2.
Veilig en voorspelbaar rijgedrag
“De auto gaat zich gedragen als een mens. Daarom vinden wij dat er een rijbewijs gehaald moeten worden”, aldus Feddes. Het doel van het zelfrijdende auto (AV)-rijbewijs is “het opstellen van goede toelatingsregels zodat we weten dat de systemen die we toelaten in het verkeer robuust en veilig zijn. Tot nu toe wordt software in de regelgeving behandeld als hardware, maar we gaan nu ook gedrag vastleggen in regels. Dat kan niet alleen op techniek beoordeeld worden.”
De RDW gaat ervan uit dat mensen de komende decennia nog steeds ook zelf aan het stuur blijven. “Geautomatiseerde voertuigen gaan zich mengen met het huidige verkeer. Het is dus belangrijk dat de AV’s zich gedragen als een goede menselijke bestuurder. Ook deze voertuigen moeten veilig en voorspelbaar rijgedrag vertonen. Net als bij het menselijke rijbewijs willen we in Nederland dus het gedrag van de zelfrijdende auto gaan beoordelen: een opleiding, examen en een rijbewijs dat de auto zelf moet verdienen.”
Je kunt de dikte van een remschijf prima voorschrijven, maar hoe schrijf je een inhaalmanoeuvre voor?
De RDW is in gesprek met meerdere fabrikanten. “Voor hen is het belangrijk dat voor gedrag geen technische eisen worden gesteld zoals nu voor de technische onderdelen van een voertuig. Je kunt de dikte van een remschijf prima voorschrijven, maar hoe schrijf je een inhaalmanoeuvre voor? Hiervoor is de kennis van menselijk gedrag nodig. Vandaar dat ook het CBR in dit project een belangrijke rol speelt”, aldus Feddes.
Het rijbewijs wordt in eerste instantie nationaal opgezet, maar het toelatingsproces moet wereldwijd toepasbaar zijn. “Typegoedkeuring van auto’s is Europees geregeld, maar het rijbewijs, het gedrag in die auto, is op landelijk niveau geregeld in de vorm van een rijbewijs. Daarom beginnen we met het AV-rijbewijs ook nationaal, hoewel er al internationaal draagvlak voor is gevonden.” Volgens een KPMG-studie is Nederland het best voorbereid op de komst van zelfrijdende auto’s.
Haalbaarheid getoetst
De RDW heeft de afgelopen twee jaar de haalbaarheid van het idee getoetst en heeft bedrijven en instellingen bij de plannen betrokken. “Het idee is goed ontvangen, ook de minister (Cora van Nieuwenhuizen, Infrastructuur en Waterstaat (I&W), red) heeft tijdens de Intertraffic en het RAI Vereniging-diner gezegd achter het idee van het software rijbewijs te staan.” Inmiddels heeft de RDW onder andere verzekeraar Aon aan boord, Robottuner, het CBR, Rijkswaterstaat, het ministerie van I&W, Hogeschool Arhem Nijmegen (HAN), Ricardo voor de risicoanalyses, ook wordt samen met de overheid van Finland opgetrokken en zijn er diverse onderzoeksinstellingen bij het project betrokken.
Er ligt een stappenplan klaar om te komen tot een internationale standaard. “We houden het principe ‘learning by doing’ aan”, aldus Feddes. Dat stappenplan gaan we nu vullen met kennis. Daar hebben we input van fabrikanten van zelfrijdende voertuigen voor nodig. Vervolgens willen we een ISO-standaard halen, dan zijn we al wel drie jaar verder.”
